Geef meer vergelijkbare idiomen, toespelingen, allegorische uitspraken en bekende citaten uit verschillende etnische culturen!
Hier zijn de wereldbeelden, levenshoudingen en waarden die ik graag deel in oude en moderne Chinese contexten, typisch gebruikt om twee verschillende houdingen ten opzichte van het leven te beschrijven.
Proactief en Positief
君子必慎其所居，择邻而居. (Jūn zǐ bì shèn qí suǒ jū, zé lín ér jū.) Edele individuen moeten zorgvuldig hun woonplaats en buren kiezen.
Uitleg: De omgeving kan het temperament en de gezondheid van een persoon beïnvloeden, dus een persoon met een nobel karakter moet zorgvuldig kiezen waar hij woont, een goede buur en omgeving selecteren.
近朱者赤，近墨者黑. (Jìn zhū zhě chì, jìn mò zhě hēi.) Wie dicht bij vermiljoen blijft, wordt rood gekleurd; wie dicht bij inkt blijft, wordt zwart gekleurd.
Uitleg: Het betekent dat iemands leefomgeving (goed of slecht) een grote invloed heeft op een persoon. Het is erg belangrijk om vrienden, buren en partners te kiezen.
不改進，毋寧死！(Bù gǎi jìn, wú nìng sǐ!) Geen verbetering, liever dood!
Uitleg: Dit drukt een sterke vastberadenheid uit om vooruitgang en continue verbetering na te streven, en stelt dat als men zich niet kan verbeteren en ontwikkelen, men liever sterft. Deze houding weerspiegelt een vast geloof in zelfverbetering en het nastreven van uitmuntendheid.
没有改进的人生不值得过！(Méi yǒu gǎi jìn de rén shēng bù zhí dé guò!) Een leven zonder verbetering is het niet waard om te leven!
Uitleg: Als we geen verbetering en groei nastreven, zal het leven betekenis en passie missen. Zo’n houding kan ons inspireren om onszelf voortdurend uit te dagen in alle aspecten en uitmuntendheid na te streven.
窮則獨善其身，富則達濟天下！(Qióng zé dú shàn qí shēn, fù zé dá jì tiān xià!) Cultiveer jezelf in armoede; help de wereld in rijkdom.
Uitleg: Wanneer we in armoede verkeren, moeten we onszelf cultiveren en streven naar zelfverbetering; wanneer we de capaciteit en middelen hebben, moeten we anderen helpen en de samenleving ten goede komen. Deze filosofie benadrukt de verschillende verantwoordelijkheden van mensen in verschillende omstandigheden. Behoud zelfcultivering in tegenspoed en geef actief terug aan de samenleving in tijden van overvloed.
先天下之忧而忧，后天下之乐而乐！(Xiān tiān xià zhī yōu ér yōu, hòu tiān xià zhī lè ér lè!) Zorg voor alle mensen onder de hemel; verheug je na alle mensen onder de hemel.
Uitleg: Dit weerspiegelt een hoog gevoel van sociale verantwoordelijkheid en een onzelfzuchtige geest, en benadrukt dat we de problemen van de samenleving en anderen altijd als onze eigen problemen moeten behandelen, en zolang er onrecht is in de samenleving, moeten we onvermoeibaar strijden tot de dood.
修身、齐家、治国、平天下 (Xiū shēn, qí jiā, zhì guó, píng tiān xià) Cultiveer jezelf, regel het gezin, bestuur de staat en breng vrede in de wereld.
Uitleg: Deze vier levensfasen benadrukken een ideaal van zelfcultivering en de geleidelijke uitbreiding van sociale verantwoordelijkheid, evenals de impact van persoonlijke cultivering op het gezin, de natie en de wereld.
- 修身 (Xiū shēn): Ten eerste moet men zijn karakter en kwaliteiten cultiveren om mentale en fysieke integriteit te bereiken.
- 齐家 (Qí jiā): Ten tweede moet men zijn gezin goed managen om het harmonieus en gelukkig te maken.
- 治国 (Zhì guó): Voortbouwend op een harmonieus gezin, moet men de capaciteit hebben om het land te besturen, waardoor het stabiel en welvarend wordt.
- 平天下 (Píng tiān xià): Het uiteindelijke doel is om universele harmonie en wereldvrede te bereiken.
Passief en Negatief
一屋不扫，何以扫天下？（yī wū bù sǎo, hé yǐ sǎo tiān xià?）Wie zijn eigen huishouden niet kan beheren, kan de wereld niet leiden.
Uitleg: Als men zijn eigen kamer niet schoon en netjes kan houden, hoe kan men dan verwachten grotere taken of belangrijkere, complexere zaken aan te pakken? Dit gezegde benadrukt dat het goed beheren van kleine taken de basis is voor het aanpakken van grote taken. Alleen door te beginnen met kleine taken en ze goed te doen, kan men in staat zijn grote taken aan te pakken.
躺平、得過且過、隨遇而安 (Tǎng píng, dé guò qiě guò, suí yù ér ān) Plat liggen, erdoorheen komen, met de stroom meegaan.
Uitleg: Deze beschrijven een gebrek aan ambitie, planning en doelen; het niet nastreven van hogere doelen, gewoon rondkomen, geen extra inspanning leveren, gebrek aan motivatie en ambitie, alleen focussen op onmiddellijke overleving zonder rekening te houden met langetermijnplanning en -ontwikkeling.
苟且偷生 (Gǒu qiě tōu shēng) Vastklampen aan het leven zonder rekening te houden met waardigheid.
Uitleg: Dit beschrijft iemand die zich aan het leven vastklampt zonder rekening te houden met waardigheid of rechtvaardigheid, wat een passieve en laffe houding ten opzichte van het leven aantoont. Dit idioom heeft negatieve connotaties en verwijst naar een levenshouding van niet streven naar vooruitgang, dingen accepteren zoals ze zijn, en louter leven zonder rekening te houden met principes bij het tegenkomen van moeilijkheden.
好死不如賴活著 (Hǎo sǐ bù rú lài huó zhe) Beter om in moeilijkheden te leven dan gemakkelijk te sterven.
Uitleg: Dit gezegde betekent dat het beter is om in moeilijkheden te leven dan gemakkelijk te sterven, wat de koestering van het leven door mensen weerspiegelt en een sterke wens om te overleven, zelfs als het leven vol moeilijkheden is, moet men proberen te volharden. Het impliceert ook een gevoel van hulpeloosheid bij het compromissen sluiten met moeilijkheden.
做一天和尚，撞一天鐘！(Zuò yī tiān hé shang, zhuàng yī tiān zhōng!) Doe je plicht op een plichtmatige manier.
Uitleg: Dit gezegde beschrijft een meegaande, passieve en luie houding ten opzichte van het leven, gewoon de dag doorkomen, niet verantwoordelijk zijn voor iemands taken, geen vooruitgang of verandering nastreven, alleen focussen op onmiddellijke voordelen zonder rekening te houden met langetermijndoelen en -verantwoordelijkheden.
少壯不努力，老來徒傷悲 (Shào zhuàng bù nǔ lì, lǎo lái tú shāng bēi) Als we in onze jeugd niet hard werken, zullen we er spijt van krijgen in onze oude dag.
Uitleg: Dit oude Chinese spreekwoord benadrukt het belang van het benutten van de tijd om hard te werken en te studeren in onze jeugd om toekomstige spijt en verdriet te voorkomen.
Dit leven kan zonder spijt zijn!
Helaas,
We kunnen de externe sociale omgeving niet veranderen,
Maar we kunnen onze eigen kleine leefomgeving veranderen.
Als we zelfs niet kunnen beheren wat er binnen onze eigen muren is,
Dan kunnen we in ieder geval onszelf beheren.
We zullen niet het soort persoon worden dat we ooit niet leuk vonden!
Als we oud zijn, zullen we niet van onszelf haten,
We zullen ons leven beëindigen met een zuiver geweten.